Miód lipowy
Miód lipowy.
Lipa, nazywana przez pszczelarzy królową pożytków miododajnych, kwitnie na przełomie czerwca i lipca, dostarczając cennego pożytku pszczołom. Pozyskiwany miód uważany jest za jeden z najlepszych odmianowych miodów nektarowych.
Miód lipowy w stanie płynnym ma barwę od zielonkawożóttej do jasnobursztynowej. Według danych węgierskich kolor ich rodzimego miodu zależy od terminu zbioru; pozyskiwany później ma barwę brązową. Po skrystalizowaniu zmienia zabarwienie na białożóte do złocistożółtego. Pod względem konsystencji i barwy miód lipowy w stanie płynnym przypomina olej rycynowy. W wyniku krystalizacji przyjmuje postać drobnoziarnistą, niekiedy krupowatą. W smaku jest on dość ostry, często lekko gorzkawy.
W skład miodu lipowego wchodzą związki występujące w kwiatach lipy: olejek eteryczny, flawonoidy (hesperetyna, hesperydyna, rutyna, izokwercytryna i tiliarozyd), glikozyd tiliacyna, związek triterpenowy tarakserol, garbniki, związki gpryczowe, saponiny. Według Curyło miód zawiera średnio 67 ug B-karotenu w 100 g produktu. Stwierdzono także występowanie kwasów organicznych, między innymi kwasu kumarowego, chlorogenowego, kawowego. Jedna z autorek w 100 g miodu oznaczyła średnio ponad 30 mval wolnych kwasów. Z kolei Toth określił, w miodzie węgierskim, zawartość olejków eterycznych na 0,24%. Miód lipowy jest ponadto bogaty w enzymy.
Według Rychlik i Doleżalowej miód lipowy odznacza się wysoką aktywnością antybiotyczną. ..W próbkach miodu lipowego uzyskano w badaniach własnych wysokie wartości inhibinowe, tj. 4 i 5, co świadczy o jego silnym działaniu na drobnoustroje. W Oddziale Pszczelnictwa w Puławach uzyskano także wysoką aktywność antybiotyczną próbek krajowego miodu lipowego.
Miód lipowy ze względu na różnorodność zawartych w nim składników oraz korzystne cechy organoleptyczne znajduje szerokie zastosowanie zarówno w odżywianiu, jak i w lecznictwie.
W zakresie działania leczniczego miód lipowy uważany jest powszechnie za najlepszy środek przy przeziębieniu, grypie, w chorobach przebiegających z wysoką temperaturą, schorzeniach dróg oddechowych. Dzięki dużej zawartości olejków eterycznych niszczy drobnoustroje występujące na błonach śluzowych dróg oddechowych, zwłaszcza nosa i gardła. Zanotowano szczególnie silne działanie na bakterie Gram-dodatnie (gronkowce, paciorkowce), Gram-ujemne (Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli) oraz grzyby drożdżoidalne chorobotwórcze dla człowieka. Produkt ten wywiera ponadto działanie napotne, przeciwgorączkowe, przeciwskurczowe, przeciwkaszlowe i wykrztuśne.
W celu wzmocnienia efektu leczniczego powinno się go przyjmować po rozpuszczeniu w naparze z kwiatu lipy, owocu maliny oraz w połączeniu z sokiem z cytryny lub mlekiem. Najczęściej stosuje się łyżkę stołową miodu na szklankę ciepłego płynu. W zapaleniach błon śluzowych górnych dróg oddechowych korzystne jest picie ciepłego roztworu na noc lub podawanie w formie inhalacji termicznej. Według Jojrisza podczas leczenia miodem lipowym chorób z przeziębienia z wysoką temperaturą powinno się pozostawać przez 2-3 dni w łóżku, z uwagi na silne działanie napotne tego produktu. Przy kaszlu natomiast korzystne jest przyjmowanie naparu z kwiatu malwy, zawierającego w 1 szklance napoju 2 łyżki stołowe (około 50 g) miodu lipowego. Produkt ten jest cennym środkiem wspomagającym leczenie zapalenia oskrzeli i zapalenia płuc. Przyczynia się do szybkiego ustępowania stanu zapalnego i polepszenia ogólnego samopoczucia.
Miód lipowy polecany jest także w chorobach serca i układu krążenia. Działa łagodnie moczopędnie, skutecznie likwidując obrzęki oraz nieznacznie obniża ciśnienie tętnicze krwi. ..Zawarte w nim olejki eteryczne wywierają łagodne działanie rozkurczające i uspokajające, co jest szczególnie cenne u osób z chorobami serca i naczyń.
Dużą skuteczność miodu lipowego zanotowano w schorzeniach układu nerwowego, między innymi w nerwicach, nadmiernym podnieceniu nerwowym, stresie i bezsenności. Liczni autorzy, w celu wzmocnienia działania uspokajającego miodu, polecają rozpuszczanie go w naparze z kwiatu lipowego. Osobom cierpiącym na bezsenność proponuje się także słodzenie innych naparów z ziół miodem lipowym i picie ich małymi łykami bezpośrednio przed snem. W wyniku dłuższej kuracji uzyskuje się korzystne działanie uspokajające, rozkurczowe i lekko nasenne.
Należy wspomnieć także o wyjątkowo dużej skuteczności i aktywności miodu lipowego w leczeniu schorzeń ginekologicznych. Ponadto ze względu na łagodne działanie moczopędne wykorzystuje się go pomocniczo w leczeniu chorób układu moczowego. Miód lipowy z uwagi na dużą zawartość fruktozy jest również cennym środkiem dla chorych na cukrzycę niezależną od insuliny (cukrzyca typu II). Niektórzy autorzy donoszą o korzystnym oddziaływaniu miodu lipowego w chorobach reumatycznych, a także dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym i rozkurczającym, w schorzeniach przewodu pokarmowego.